Napisz do nas

Kuchnia śródziemnomorska

Oliwa, czosnek, aromatyczne zioła, dorodne warzywa, ryby i owoce morza… To tylko niektóre ze składników kuchni śródziemnomorskiej. Jest to swoista mieszanka kulinarnych tradycji różnych regionów Morza Śródziemnego, którą łączy to, że jest mało skomplikowana, zawiera wiele lekkostrawnych i wysokogatunkowych produktów, a przede wszystkim świetnie smakuje.

 

Co to jest kuchnia śródziemnomorska?

Kuchnia śródziemnomorska wywodzi się z 21 krajów basenu Moza Śródziemnomorskiego, dlatego nie jest jednolita. Jednak posiada wiele cech wspólnych, które czynią ją jedną z bardziej znanych i cenionych kuchni świata.

Tworzą ją najbardziej znane kuchnie: kuchnia włoska, kuchnia hiszpańska, kuchnia grecka i kuchnia francuska. Mniej popularne są kuchnie pozostałych krajów śródziemnomorskich, takich jak: Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Albanii, Malty, Cypru oraz niewielkiego Monako.

 

Ale nie zapominajmy, że kuchnię śródziemnomorską tworzą potrawy nie tylko pochodzące z południa Europy, bo także z północnej Afryki (Maroko, Algieria, Tunezja, Libia i Egipt) i z południowo-zachodniej Azji (Turcja, Izrael, Syria i Liban).

Klimat, położenie geograficzne i specyfika tego terenu gwarantuje bardzo korzystne warunki do produkcji roślinnej, prowadzenia plantacji warzywnych i owocowych oraz połowu ryb i owoców morza lub ich hodowli.

Kuchnia śródziemnomorska opiera się przede wszystkim na produktach świeżych, przygotowywanych na bazie oliwy z oliwek. Jest też bardzo aromatyczna. Do przygotowywania dań używa się rozmaitych przypraw i ziół, w tym: bazylię, oregano, szałwię, rozmaryn, tymianek, zioła prowansalskie, szafran, kminek, cynamon, miętę oraz paprykę chili.

 

Bazuje na prostych produktach, a jej potrawy są nieskomplikowane i nisko przetworzone, co sprawia, że zachowują wiele wartości odżywczych. Najczęściej wykorzystuje się warzywa, takie jak: pomidory, czosnek, kabaczki, bakłażany, cukinie, ogórki oraz różne rodzaje sałaty, z których najbardziej popularna jest rukola. Często te warzywa łączy się z rybami i owocami morza, będącymi bogatym źródłem białka i cennych kwasów tłuszczowych omega-3.

Wykorzystywane produkty, ich przyprawianie oraz przygotowywanie zależy od zwyczajów kulinarnych różnych rejonów Morza Śródziemnego. Inaczej je się na południu Europy, a inaczej w północnej Afryce, gdzie potrawy znane są z wyrazistości smaku i wielu pikantnych przypraw.

 

Czy kuchnia śródziemnomorska jest zdrowa?

Powszechnie uważa się, że kuchnia śródziemnomorska jest zdrowa i niskokaloryczna. Czy to prawda? Tak, ponieważ obfituje w wiele zdrowych, odżywczych, a przy tym lekkostrawnych produktów, takich jak: zielone warzywa, oliwa z oliwek, nasiona, rośliny strączkowe, ryby, czy owoce morza. Jednak przykładowo, posiłki w formie makaronu, mięsa lub boczku w połączeniu z tłustym sosem śmietanowym, które nierzadko goszczą na stołach mieszkańców tego obszaru, nie będą zaliczały się do najzdrowszych i dietetycznych dań. Mimo tego, mieszkańcy tych obszarów stosujący w swojej diecie tradycyjne produkty śródziemnomorskie rzadziej niż pozostali Europejczycy są narażeni na choroby cywilizacyjne (np. nadciśnienie, choroby serca). Ostatecznie więc, to czy kuchnia śródziemnomorska będzie zdrowa i lekka zależy przede wszystkim od doboru składników, ich połączenia i sposobu przyrządzania.

 

Wiele osób stosuje tzw. dietę śródziemnomorską. Na początku należy wyjaśnić, że dieta ta wbrew różnym opiniom, wcale nie oznacza sposobu odżywiania się ludności zamieszkującej tereny basenu Morza Śródziemnego i że można ją stosować tylko w tym obszarze. Taką dietę może wypróbować każdy, niezależnie od miejsca zamieszkania.

 

Schemat piramidy diety śródziemnomorskiej przedstawia, że u jej podstaw znajdują się produkty roślinne, takie jak: zboża, owoce, warzywa, nasiona, orzechy, rośliny strączkowe, oliwa z oliwek, przyprawy i zioła. Ryby i owoce morza spożywa się w nieco mniejszych ilościach. W umiarkowanych lub małych ilościach konsumuje się produkty mleczne, mięso drób i alkohole. Zaś mięsa i słodyczy spożywa się najmniej.

 

Cały sęk diety w tym, aby właściwie dobrać zdrowe śródziemnomorskie produkty żywieniowe, ich właściwą ilość, czas spożycia i połączyć to z systematyczną aktywnością fizyczną. Połączenie tych czynności stanowi świetny przepis na zdrowy tryb życia.

 

Osoby długotrwale stosujące tę dietę lub po prostu odżywiający się zdrowymi produktami śródziemnomorskimi, są mniej narażone na choroby serca, tarczycy, nowotwory, nadciśnienie, miażdżycę, czy cukrzycę. Ponadto, dzięki dużej ilości witaminy E w produktach  zalecanych podczas diety, opóźniony zostaje proces starzenia się. Jej pozytywne działanie jest dowiedzione naukowo, dzięki eksperymentom zainicjowanym przez amerykańskiego badacza Ancela Keysa.

 

Potrawy kuchni śródziemnomorskiej

W kuchni śródziemnomorskiej bardzo często przygotowuje się lekkie sałatki warzywne, pokrapiane oliwą z oliwek. Nierzadko jada się ryby, głównie takie jak: anchois, flądry, sole i groupery. Stanowią one podstawę dań lub ich dodatek. Przygotowuje się także zupy, makarony i gulasze, w których głównym składnikiem są owoce morza (ośmiornice, mątwy), a także warzywa i mięsa. Popularnymi rodzajami mięs jest drób, baranina, mięso kozie i królicze oraz wieprzowina. Ważnym, a zarazem podstawowym składnikiem wielu dań, bez którego wielu smakoszy nie mogłoby się obejść, są także śródziemnomorskie sery.

Zatem poznajmy kilka potraw kuchni śródziemnomorskiej z różnych zakątków basenu Morza Śródziemnego:

  1. Humus tradycyjny libański – to pewnego rodzaju pasta utarta z ciecierzycy z masłem sezamowym, czosnkiem, wodą i przyprawami.
  2. Pilaw – słynna potrawa pochodząca ze wschodniego rejonu basenu Morza Śródziemnego, która przypomina risotto, a więc połączenie przysmażanego ryżu z mieszanką przypraw, warzyw i oliwy.
  3. Tażin – jest to zarazem słynne marokańskie danie i naczynie, w którym się je przyrządza. Można je przygotować z ryżu, kaszy, ryb, owoców morza, mięsa i wszelkich innych dowolnych składników.
  4. Kuskus – to podstawa dań marokańskich, dająca porównać się z makaronem we Włoszech. Stanowi rodzaj kaszy, do której dodaje się składniki według własnego uznania, takie jak ryby, warzywa, czy mięso.
  5. Ślimaki – jako danie zazwyczaj utożsamiane jest z kuchnią francuską. Jednak jest ono także bardzo popularne w Maroko, w Hiszpanii, we Włoszech i w Grecji. W zależności od kraju, ślimaki spożywane są z: oliwą i cytryną, pomidorami, ziemniakami, czosnkiem, kabaczkami, ryżem, przyprawami, kawałkami króliczego mięsa oraz różnego rodzaju sosami.
  6. Sałatka caprese – jest włoską sałatką, bazującą na pokrojonym w plastry lekkim serze mozzarella, przełożonym plastrami pomidorów. Całość skropiona jest oliwą i posypana listkami bazylii.
  7. Paella – to słynne hiszpańskie danie przyrządzane i spożywane na specjalnej patelni (paelltera). Jego tradycyjna odmiana bazuje na przyprawionym szafranem ryżu i owocach morza, z różnymi dodatkami, w postaci mięsa i warzyw.
  8. Ratatouille – jest potrawą prowansalską. Składa się z gotowanych w bulionie warzyw: bakłażana, cukinii, pomidorów, papryki, czosnku, cebuli z dodatkiem oliwy z oliwek i ziół prowansalskich. Można ją jeść z chlebem lub z mięsem.
  9. Spaghetti aglio e olio – czyli makaron capellini (nitki) z oliwą i czosnkiem.
  10. Sałatka grecka – stanowi połączenie grubo pokrojonych pomidorów, ogórków, plastrów zielonej papryki, czerwonej cebuli, kawałków sera feta oraz brązowych oliwek. Całość polana jest oliwą i posypana ziołami.
  11. Tzatziki – jest to typ przekąski, składającej się z sera feta lub jogurtu greckiego, ogórków, czosnku i kopru. Często jada się go z pieczywem lub daniami z grilla.

 

To tylko niektóre z całej palety dań śródziemnomorskich, bo ile regionów, tyle smaków i tradycji kulinarnych. Przyglądając się potrawom z różnych rejonów akcentuje się nieco inne produkty i przyprawy. Mimo tego, kuchnia śródziemnomorska nadal pozostaje wielokolorową, świeżą, aromatyczna i obfitującą w wiele zdrowych przysmaków.

 

Kolorowe warzywa, soczyste owoce, świeże ryby pokropione oliwą i przyozdobione gałązką rozmarynu lub rukoli… Tak łatwo przenieść się w sielski klimat Morza Śródziemnego… Aby nasze podniebienia mogły zasmakować tych specjałów, wcale nie musimy przenosić się do miejsca ich pochodzenia. Wystarczy lepiej rozejrzeć się za typowymi składnikami tej popularnej kuchni po naszej okolicy. Kuchnia śródziemnomorska jest bardzo zróżnicowana i  na pewno każdy znajdzie w niej coś dla siebie. Pomimo swojej prostoty, dania są apetyczne i urzekają zapachem ziół oraz przypraw. Dla osób zamierzających zgubić kilka kilogramów lub chcących odżywiać się w sposób wartościowy i smaczny, a zarazem niskokaloryczny można polecić stosowanie sprawdzonej diety śródziemnomorskiej.

 

Karolina Kowalczyk

Używamy cookies

Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.